Τι είναι αυτές οι καμπύλες?
Οι ηλεκτρονικές ελικοπτερικές Τ/Κ έχουν πολλά σπουδαία χαρακτηριστικά που δίνουν στους πιλότους πλήθος επιλογών στη ρύθμισή τους. Δύο από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι οι καμπύλες βήματος και γκαζιού. Στις περισσότερες μοντέρνες Τ/Κ οι καμπύλες αυτές αναπαρίστανται σαν γράφημα, και περιέχουν 5 έως 7 μεταβλητά σημεία, από χαμηλά (low) έως ψηλά (high) στον Χ άξονα, και από 0 έως 100% στον Υ άξονα. Ο Χ άξονας αναπαριστά τη θέση του στικ του γκαζιού (χαμηλά σημαίνει τέρμα κάτω και ψηλά σημαίνει τέρμα πάνω). Ο Υ άξονας αναπαριστά την απόδοση στα servo ή το ESC. Συνήθως υπάρχουν διαφορετικά set καμπυλών γκαζιού και βήματος για όλους του τρόπους πτήσεων. Αυτό σημαίνει πως για κάθε τρόπο πτήσης που έχεις ρυθμίσει στην Τ/Κ, πρέπει να ορίσεις και τις καμπύλες τους.
Η κάτω γραμμή είναι αυτό: Τα μενού των καμπυλών γκαζιού και βήματος επιτρέπουν στο χρήστη να αποφασίσει πώς ή πόσο λίγο γκάζι και βήμα θα έχει το ελικόπτερο σε συγκεκριμένη θέση του στικ. Μετά το αρχικό setup, η ρύθμιση των καμπυλών γκαζιού και βήματος, είναι πανομοιότυπη και στα MPM και στα CCPM μοντέλα.
Αρχικές Μηχανικές και Τ/Κ κές ρυθμίσεις
Πριν τη ρύθμιση των μηχανικών συνδέσεων και των servo horns, είναι σημαντικό οι καμπύλες της Τ/Κ να είναι στην ουδέτερη αρχική τους θέση. Για να το κάνετε αυτό, φτιάξτε τις καμπύλες σε ευθεία γραμμή έτσι ώστε στην κατώτερη θέση του στικ να αντιστοιχεί το 0, η μέση του στικ στο 50%, και η ψηλότερη θέση του στικ στο 100% . Εξ’ ορισμού οι περισσότερες Τ/Κ θα έχουν έτσι ρυθμισμένες τις καμπύλες τους σε ένα νέο μοντέλο.
Έπειτα προχωρήστε στη στάνταρ ρύθμιση ρυθμίζοντας τις συνδέσεις των servo έτσι ώστε το βήμα να είναι 0ο στο μέσον, και όσο το δυνατόν περισσότερες μοίρες στα άκρα (οι περισσότεροι βάζουν 10 ή και περισσότερες μοίρες). Οι θετικές και αρνητικές μοίρες να έχουν ίδια απόλυτη τιμή, (στη θέση του στικ του γκαζιού, τέρμα πάνω και τέρμα κάτω αντίστοιχα). Προσπαθήστε να το πετύχετε αυτό μηχανικά, αφήνοντας τα end points του servo στο 100% όπου είναι δυνατό. Επίσης, ρυθμίστε το servo έτσι ώστε η κίνησή του να αντιστοιχεί: από τελείως κλειστό στην κάτω θέση του στικ, έως τελείως ανοιχτό καρμπυρατέρ στην πάνω θέση του στικ. Μην ανησυχείτε για αυτές τις ρυθμίσεις. Ακόμη κι αν δεν σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε όλο το διαθέσιμο βήμα ή γκάζι, μπορείτε να καθορίσετε αργότερα το εύρος τιμών τους, χρησιμοποιώντας τις καμπύλες και τα end points. Ρυθμίζοντας το heli κατ’ αυτόν τον τρόπο, έχετε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσετε την Τ/Κ για να αλλάξετε τις ρυθμίσεις ανάλογα με την πρόοδό σας, (χωρίς να χρειαστεί αργότερα να αλλάξετε οτιδήποτε στις μηχανικές συνδέσεις των servo).
Τώρα το heli σας πρέπει να είναι στο σημείο όπου η τέρμα πάνω θέση του στικ του γκαζιού δίνει το μέγιστο βήμα και το μέγιστο γκάζι, και η τέρμα κάτω θέση του στικ του γκαζιού κλείνει το γκάζι και δίνει όλο το αρνητικό βήμα. Στη συνέχεια θα δούμε τις καμπύλες του βήματος, οι οποίες ρυθμίζονται με τον ίδιο τρόπο τόσο στα θερμικά όσο και στα ηλεκτρικά ελικόπτερα.
Καμπύλες βήματος
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τις καμπύλες βήματος που αφορούν τις διαφορετικές λειτουργίες πτήσης. Οι περισσότεροι συμφωνούν στο ότι οι Idle Up λειτουργίες (συχνά αναφέρονται και ως 3D λειτουργίες) πρέπει να αφήνουν την καμπύλη βήματος στη γραμμική ρύθμιση 0-50-100 %, διατηρώντας όλο το αρνητικό και όλο το θετικό βήμα , όπως ακριβώς το ρυθμίσαμε παραπάνω. Οι διαφορές υπεισέρχονται στις λειτουργίες normal και throttle hold (autorotation). Για τους αρχάριους, ίσως να είναι καλύτερα να ορίσετε το βήμα της λειτουργίας normal έτσι ώστε η τέρμα κάτω θέση του στικ να δίνει πολύ λίγο αρνητικό βήμα. Ένα εύρος βήματος από +10 επάνω και –2 ή –3 κάτω, δουλεύει πολύ καλά. Αυτό θα σας βοηθήσει σε ομαλές καθόδους και προσγειώσεις, και θα μειώσει την ταχύτητα καθόδου αν ο πιλότος πανικοβληθεί και κατεβάσει απότομα το στικ.
Υπάρχουν δύο standard μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για να ελαττώσουμε το εύρος του χαμηλού βήματος: χρησιμοποιώντας τις καμπύλες βήματος, ή χρησιμοποιώντας τα end points των servo. Είναι καλύτερα να χρησιμοποιήσουμε τις καμπύλες βήματος για τον συγκεκριμένο σκοπό. Όταν κάνετε δραστικές αλλαγές στα end points των servo οι κινήσεις των servo παύουν να είναι γραμμικές και αλλάζει η ανάλυσή τους. Υπάρχει και ένα άλλο τεράστιο κέρδος από τη χρήση των καμπυλών προκειμένου να πραγματοποιήσετε αλλαγές στο βήμα αντί να χρησιμοποιήσετε τα end points των servo ή να κάνετε μηχανικές αλλαγές: Η κάθε λειτουργία πτήσης (flight mode) μπορεί να αλλάξει ανεξάρτητα από τις άλλες. Αν πραγματοποιήσετε αλλαγές στα end points των servo ή κάνετε μηχανικές αλλαγές, κάθε λειτουργία πτήσης θα επηρεάζεται από αυτές τις αλλαγές. Με άλλα λόγια προσπαθήστε να κρατήσετε το «άνοιγμα» των servo στο 100% και στις δύο κατευθύνσεις, όσο το δυνατόν περισσότερο.
Ωστόσο υπάρχουν φορές που η χρήση των end points των servo κρίνεται απαραίτητη για τη μεταβολή του εύρους του βήματος, όμως τα μενού των καμπυλών υπάρχουν για να κάνουν αυτές τις αλλαγές, και τις κάνουν σχετικά εύκολα.
Ρύθμιση Βήματος σε λειτουργία Νormal.
- Τοποθετήστε το πιτσόμετρο σε μία από τις δύο πτέρυγες και μπείτε στο μενού καμπυλών βήματος στην Τ/Κ για τη λειτουργία normal.
- Φέρτε το χαμηλότερο σημείο της καμπύλης από το 0 σε περίπου 35%, και ελέγξτε την κάτω θέση του στικ με το πιτσόμετρο. Αν το βήμα είναι πολύ υψηλό (πάνω από –3 μοίρες), ελαττώστε το ποσοστό. Αν συνεχίζει η τιμή του βήματος να είναι κάτω από το τελικό επιθυμητό σημείο, αυξήστε το ποσοστό έτσι ώστε στη χαμηλότερη θέση του στικ να έχουμε βήμα –3 μοίρες.
- Μπορείτε να αφήσετε τα ενδιάμεσα σημεία ανενεργά (inhibited –INH) , το μέσον στο 50% και το ψηλό στο 100%. Έτσι, όταν «περνάτε» στις Idle Up λειτουργίες, το βήμα δεν θα παραμένει στην ίδια θέση εφόσον το στικ βρίσκεται από τη μέση και πάνω.
Είναι επίσης απλό να χρησιμοποιήσετε τις τις καμπύλες βήματος για να αλλάξετε το σημείο στη διαδρομή του στικ όπου το heli θα κάνει hover. Μερικοί πιλότοι προτιμούν να έχουν τη normal λειτουργία τους ρυθμισμένη έτσι ώστε το hovering να πραγματοποιείται στη μέση του στικ και με περιορισμένη κίνηση συνολικού βήματος.
Για να το κάνετε αυτό μπορείτε να αλλάξετε το μεσαίο σημείο της καμπύλης μεγαλώνοντας την τιμή του μέχρι να φτάσετε να έχετε περίπου +5 - +5,5 μοίρες στο πιτσόμετρο ενώ η θέση του στικ βρίσκεται στο μέσον της διαδρομής του. Με τον ίδιο τρόπο μπορείτε να ελαττώσετε το μέγιστο βήμα στις +8 - +9 μοίρες, έτσι ώστε η γραμμή να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο ευθεία. Η σκοπιμότητα αυτής της ρύθμισης είναι η μείωση της γωνίας της καμπύλης, η οποία μειώνει την κίνηση του servo για συγκεκριμένη θέση του στικ. Αυτό εί πολύ ωραίο για αρχάριους πιλότους επειδή τα στικ δεν είναι τόσο ευαίσθητα με αυτή τη ρύθμιση. Με –3 μοίρες στην κάτω θέση του στικ και +8 μοίρες στην πάνω, το hovering θα είναι «υπάκουο» και ακριβές. Ακόμη και αν κατεβάσετε απότομα το στικ, το ελικόπτερο δεν θα αλλάξει συμπεριφορά τόσο άμεσα και έχετε περισσότερο χρόνο να το επαναφέρετε.
Η καμπύλη βήματος για τη λειτουργία throttle hold , ρυθμίζεται με τον ίδιο τρόπο όπως στη normal, μόνο που στην κατώτερη θέση του στικ θα θελήσετε –4 ή -5 μοίρες και το μέγιστο δυνατό βήμα στην ανώτατη θέση του στικ. Χρειάζεστε τις αρνητικές μοίρες για να κάνετε τον ρότορα να περιστρέφεται ομαλά και γρήγορα κατά το autorotation , και θα χρειαστείτε όλες τις διαθέσιμες θετικές μοίρες για να επιβραδύνετε την κάθοδο και την προσγείωση. Πολλοί, χρησιμοποιούν τις ίσιες καμπύλες και στη λειτουργία normal, και στη λειτουργία autorotation. Στην πραγματικότητα, κάποιες Τ/Κσεις χρησιμοποιούν την καμπύλη της λειτουργίας normal και για τη λειτουργία autorotation.
Τέλος, η άλλη θεωρία για την καμπύλη βήματος στη λειτουργία normal, είναι να την έχετε ίδια με τις λειτουργίες Idle Up: Στο κάτω μέρος του στικ ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΜΟΙΡΕΣ, 50 στο μέσον (0 ΜΟΙΡΕΣ ), και 100 στο πάνω μέρος του στικ (ΟΛΕΣ ΟΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΜΟΙΡΕΣ), με όλα τα υπόλοιπα ενδιάμεσα σημεία ανενεργά (inhibited –INH). Αυτή η ρύθμιση δίνει στο ελικόπτερο μεγαλύτερη κίνηση- διαδρομή στο βήμα με ίδια κίνηση του στικ, και είναι πιο ευαίσθητο στις μετακινήσεις του στικ. Όμως βοηθάει οι μελλοντικές πτήσεις σας να είναι καλύτερες, αφού μάθετε να κάνετε hover, και να προσγειώνεστε όμορφα και σταθερά χρησιμοποιώντας το ίδιο εύρος βήματος που χρησιμοποιείτε κατά την ακροβατική πτήση. Θα σας συμβούλευα να κάνετε τη ρύθμιση με το μικρότερο εύρος βήματος στην αρχή. Αν αργότερα θελήσετε μια νέα πρόκληση, δοκιμάστε όλο το εύρος βήματος.
Πάλι, η μαγεία χρήσης της καμπυλης βήματος είναι ότι εσείς αποφασίζετε πώς θα τη ρυθμίσετε, και αυτό γίνεται με την Τ/Κ. Δεν απαιτούνται αλλαγές στο ελικόπτερο μετά τις αρχικές ρυθμίσεις, και το μόνο που χρειάζεται είναι ένα πιτσόμετρο και μερικά λεπτά.
Καμπύλες Γκαζιού
Αφού τελειώσατε με τις καμπύλες βήματος, οι καμπύλες γκαζιού είναι παιχνιδάκι. Θα χρησιμοποιήσετε την καμπύλη γκαζιού για να πείτε στο ESC ή στο servo γκαζιού πόση δύναμη θα δώσετε σε συγκεκριμένη θάση του στικ. Η λειτουργία autorotation δεν έχει συνήθως καμπύλη γκαζιού που να αντιστοιχεί σε αυτήν. Στη θέση του μπορείτε να ορίσετε μια ευθεία γραμμή η οποία δείχνει πού θέλετε να πηγαίνει το γκάζι όταν βρίσκεστε σε αυτή τη λειτουργία.(συνήθως να σβήνει το μοτέρ σε ένα ηλεκτρικό ελικόπτερο και να πηγαίνει στο ρελαντί σε ένα θερμικό ελικόπτερο).
Οι άλλες λειτουργίες πτήσεων ορίζονται διαφορετικά σύμφωνα με κάποιους παράγοντες συμπεριλαμβανομένων αν η μηχανή είναι ηλεκτρική ή θερμική, και χρησιμοποιείτε ή όχι governor. Η μυστική συνταγή είναι αυτή: Γενικά θέλετε να διατηρείτε μια συνεχή ταχύτητα ρότορα ανεξάρτητα από τη θέση του στικ. Οι καμπύλες γκαζιού χρησιμοποιούνται για αυτόν ακριβώς το σκοπό.
Για τις ρυθμίσεις αυτές θα χρειαστεί να πετάξετε το heli και να έχετε ένα ταχύμετρο ή κάποιον άλλο διαθέσιμο τρόπο μέτρησης της ταχύτητας καφαλής, για να μπορέσετε να ρυθμίσετε σωστά τις καμπύλες γκαζιού.
Θερμικά:
Τα θερμικά ελικόπτερα είναι πιο σύνθετα με τις ρυθμίσεις του γκαζιού. Σε λειτουργία normal θα ξεκινήσετε με 0 σαν κατώτατο σημείο. Καθώς αυξάνει το βήμα σας, θα χρειαστεί να προσθέτετε όλο και περισσότερο γκάζι για να διατηρήσετε την ταχύτητα της κεφαλής. Οι περισσότερες καμπύλες στη λειτουργία normal έχουν κλίση από το 0 προς τα πάνω με μια ελαφριά κλίση. Το σημείο 50% του γκαζιού συνήθως συμπίπτει στο ίδιο σημείο του γραφήματος που αντιστοιχεί στις 5-5,5 μοίρες βήματος της καμπύλης βήματος. Αν δεν χρησιμοποιείτε όλο το βήμα στη λειτουργία normal, θα θελήσετε η καμπύλη του γκαζιού να πέσει κάτω από το 100% επίσης, για να αποφύγετε υπερβολικές στροφές της κεφαλής.
Οι λειτουργίες Idle Up ρυθμίζονται χρησιμοποιώντας μια καμπύλη V, όπως ακριβώς και στα ηλεκτρικά ελικόπτερα . Η εξαίρεση είναι ότι αντί στο μέσον να έχουμε 80% , τα περισσότερα θερμικά ελικόπτερα ξεκινούν με 50% στο μέσον. Μια καμπύλη 100-50-100 είναι μια θαυμάσια αρχή για τις λειτουργίες 3D πτήσης ενός θερμικού ελικοπτέρου.
Ενα ωραίο άρθρο γενικά για την ρύθμιση ενός μικρού ελικοπτέρου
Οδηγός ρυθμίσεων της Futaba 7c για το BELT CP
